مهم‌ترین مشخصات فنی دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتور یکی از تجهیزات حیاتی در تأمین برق اضطراری و دائم‌کار در صنایع، ساختمان‌ها و مراکز حساس است. در انتخاب ژنراتور دیزلی، علیرغم تنوع برندها و توان‌ها، برخی پارامترهای فنی هستند که تقریباً در همه داده‌شیت‌ها ظاهر می‌شوند و دانستن آن‌ها به شما کمک می‌کند تا دستگاه مناسب را شناسایی کنید و خرید آگاهانه‌ای داشته باشید.شناخت دقیق مشخصات فنی دیزل ژنراتور پیش‌نیاز انتخاب صحیح دستگاه، محاسبه ظرفیت، و ارزیابی راندمان و دوام آن است. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین پارامترهای فنی درج‌شده در دیتاشیت ژنراتورهای دیزلی بر اساس استانداردهای بین‌المللی و کاربرد عملی در پروژه‌های صنعتی می‌پردازیم.

مشخصات فنی موتور:

برند و اصالت موتور  (Brand and Country of Origin)

برند و اصالت موتور در ژنراتور دیزلی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد، کیفیت و قابلیت اطمینان دستگاه داشته باشد. برند موتور و اصالت آن تأثیر مستقیم بر کیفیت، دوام، قابلیت اطمینان و خدمات پس از فروش دارد برندهای معروف و با سابقه در صنعت موتور دیزل که ممکن است در ژنراتورهای دیزلی استفاده شوند عبارتند از:

1. Caterpillar (کاترپیلار)
2. Cummins (کامینز)
3. Perkins (پرکینز)
4. Doosan (دوسان)
5. Volvo (ولوو)

این برندها به عنوان برندهای معتبر و با کیفیت در زمینه تولید موتورهای دیزل شناخته می‌شوند و دارای استانداردهای بالا و قابل اعتماد هستند. اصالت موتور نیز به این معنا است که موتور از تولید کننده‌ای اصلی و معتبر تهیه شده است و قطعات و فناوری‌های آن به طور کامل از تولید کننده اصلی تأمین شده‌اند، که این موضوع نقش مهمی در عمر مفید، کارایی و قابلیت اطمینان دستگاه دیزل ژنراتور دارد.

فروش دیزل ژنراتور در انواع برندهای معتبر در مجموعه دیزل ژنراتور

قدرت موتور (Engine Power)

قدرت موتور در یک ژنراتور دیزلی به میزان توان خروجی آن اشاره دارد، که اغلب به واحد کیلووات (kW) یا مگاوات (MW) اندازه‌گیری می‌شود.

این توان بر اساس نیاز انرژی برقی که ژنراتور باید تأمین کند، تعیین می‌شود.

• kW: توان حقیقی که می‌تواند به مصرف‌کننده تحویل داده شود.
• kVA: توان ظاهری که شامل توان راکتیو نیز هست؛ باید در ژنراتورها دقت شود چون ممکن است ژنراتور از نظر kW خوب باشد ولی در kVA یا ضریب توان (PF) ضعیف عمل کند.
• ضریب توان (Power Factor): معمولاً برای ژنراتورهای سه‌فاز صنعتی ضریب توان ۰.۸ (یا گاهی ۰.۸ lagging) در نظر گرفته می‌شود.
• تفاوت بین حالت‌های کارکرد: مثلاً «Prime Power» یعنی ژنراتور برای بار دائم در نظر گرفته شده است، «Standby Power» برای مواقع اضطراری و با قابلیت اضافه بار محدود
• انتخاب مناسب: از نظر مهندسی، ژنراتور باید به گونه‌ای انتخاب شود که در بازه بار مناسب کار کند (۰ بین ۷۰٪ ظرفیت نامی) تا مصرف سوخت، عمر و کارایی بهینه باشد.

به عنوان مثال، یک دیزل ژنراتور با قدرت ۱۰۰ کیلووات قادر به تأمین برق برای یک ساختمان کوچک است.

نوشته های مشابه

راهنمای خرید دیزل ژنراتور

نوع گاورنر (Governor Type)

گاورنر یک قسمت اساسی در سیستم تنظیم سرعت موتورهای دیزل است که به منظور حفظ سرعت موتور در محدوده مشخص شده و تنظیم سرعت موتور بر اساس بار و شرایط کاری مختلف استفاده می‌شود.

نوع گاورنر مورد استفاده در دیزل ژنراتورها معمولاً گاورنر الکترونیکی است. این نوع گاورنر با استفاده از سنسورها و الگوریتم‌های الکترونیکی، به صورت خودکار سرعت موتور را تنظیم و کنترل می‌کند. این گاورنرها دقیق‌تر و پایدارتر از گاورنرهای مکانیکی هستند و بهبود کارایی و عملکرد دیزل ژنراتور را فراهم می‌کنند.

گاورنر الکترونیکی قادر است تغییرات در بار، دما، فشار و شرایط کاری موتور را به صورت خودکار تشخیص داده و سرعت موتور را به طور دقیق تنظیم کند. این نوع گاورنرها همچنین قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترل هوشمند و مانیتورینگ را دارند که به بهبود عملکرد و نظارت بر دیزل ژنراتور کمک می‌کند.

تعداد و آرایش سیلندرها (Cylinder Arrangement)

دیزل ژنراتورها معمولاً دارای یک یا چند سیلندر هستند. تعداد سیلندرها ممکن است از یک تا چندین عدد باشد، اما بیشتر دیزل ژنراتورها دارای ۴، ۶ ، ۸ یا ۱۲ سیلندر هستند.

آرایش سیلندرها نیز می‌تواند متفاوت باشد، اما آرایش V (مانند V-شکل) و آرایش خطی (inline) از محبوب‌ترین آرایش‌ها در دیزل ژنراتورها استفاده می‌شود.

• تعداد بیشتر سیلندرها معمولاً به توان بیشتر و عملکرد نرم‌تر منجر می‌شود و ژنراتورهای با تعداد سیلندرهای بیشتر معمولاً قادر به تأمین توان بیشتر و کارکرد پایدارتر هستند.
• آرایش سیلندر بر ابعاد، وزن، لرزش و طراحی سیستم خنک‌کاری تأثیر دارد.
• در دیتاشیت‌ها معمولاً «No. of Cylinders / Arrangement» آورده می‌شود

سیستم تزریق (Injection System)

سیستم تزریق در دیزل ژنراتور یک سیستم است که برای تزریق سوخت (دیزل) به داخل سیلندرها و ایجاد اتصال آتش به سوخت استفاده می‌شود. این سیستم شامل چندین قسمت اصلی است که شامل پمپ سوخت، سوپاپ‌های تزریق، بخش‌های الکترونیکی کنترل و سنسورها می‌شود.

پمپ سوخت مسئول ایجاد فشار لازم برای تزریق دقیق و منظم سوخت به داخل سیلندرها است. سوپاپ‌های تزریق نیز مسئول افتتاح و بسته شدن دقیق زمان تزریق سوخت به داخل سیلندرها هستند. بخش‌های الکترونیکی کنترل معمولاً شامل یک واحد کنترل مرکزی است که به کمک سنسورهای مختلف، فشار سوخت، دما، وضعیت موتور و سایر پارامترهای مربوطه را کنترل و تنظیم می‌کند.

سیستم تزریق دیزل ژنراتور باعث بهبود کارایی و عملکرد موتور، کاهش آلودگی محیط زیست و افزایش عمر مفید موتور می‌شود. این سیستم همچنین به دقت بالاتر در تزریق سوخت و کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند.

نسبت تراکم (Compression Orientation)

نسبت تراکم در دیزل ژنراتور به نسبت حجم فضای خلاء در سیلندر به حجم فشرده شده توسط پیستون اشاره دارد. این نسبت تراکم معمولاً به عنوان نسبت حجم سیلندر در حالت خلاء به حجم سیلندر در حالت فشرده (با فشار بالا) بیان می‌شود.

به عبارت دیگر، نسبت تراکم نشان‌دهنده این است که چقدر هوا و سوخت در سیلندر فشرده می‌شود قبل از ایجاد جرقه‌ی اشتعال. این پارامتر مهم برای عملکرد و کارایی موتور دیزل است و معمولاً با افزایش نسبت تراکم، کارایی موتور و مصرف سوخت بهبود می‌یابد. اما باید توجه داشت که افزایش نسبت تراکم همچنین نیاز به سوخت با کیفیت بالا (با توجه به افزایش فشار و دما) و سیستم‌های خنک‌کننده و روغن‌دهی مناسب دارد.

با افزایش نسبت تراکم، فشار و دمای داخل سیلندر نیز افزایش می‌یابد که ممکن است نیاز به استفاده از سوخت با کیفیت بالا و سیستم‌های خنک‌کننده و روغن‌دهی مناسب را افزایش دهد.

سیستم تنفس (Aspiration System)

سیستم تنفس در دیزل ژنراتور به عنوان یکی از اجزای مهم موتور دیزل، مسئولیت ایجاد و تأمین هوای مورد نیاز برای سوخت‌سوزی و احتراق در سیلندرها را بر عهده دارد. این سیستم شامل چند قسمت مختلف است که به طور کلی عبارتند از:

1. فیلتر هوا: این بخش مسئول تصفیه هوای وارد سیستم تنفس از ذرات معلق، گرد و غبار و سایر ذرات مخرب است. این کار باعث حفاظت از موتور در برابر خرابی‌های ناشی از ورود ذرات مضر به داخل سیلندرها می‌شود.
2. توربوشارژر (در بعضی از موتورها): توربوشارژر یک قسمت اصلی در سیستم تنفس است که با استفاده از انرژی گازهای خروجی، هوای فشرده شده را به سیلندرها منتقل می‌کند. این کار باعث افزایش حجم هوای وارد شده به سیلندر و بهبود عملکرد و کارایی موتور می‌شود.
3. : Turbocharged & Aftercooled: مجهز به اینترکولر برای کاهش دمای هوای ورودی. موتورهای توربوشارژ و افترکول معمولاً توان بالاتری با مصرف سوخت کمتر ارائه می‌دهند. در دیتاشیت‌ها معمولاً با عبارات TA یا T/A مشخص می‌شوند
4. سیلندرها: هوای تصفیه شده و فشرده شده توسط فیلتر هوا و توربوشارژر وارد سیلندرها می‌شود تا در آنجا با سوخت مخصوص دیزل (گازوئیل) مخلوط شده و در نهایت احتراق کند.

سیستم تنفس در دیزل ژنراتور نقش بسیار حیاتی در عملکرد صحیح و بهینه موتور دیزل ایفا می‌کند و باید به دقت نظارت شود تا هوای تمیز و فشرده به سیلندرها منتقل شود و عملکرد موتور بهینه باشد.

فرکانس و دور موتور (Frequency & Engine Speed)

مهم برای هماهنگی با شبکه برق یا استفاده مستقل.
نکات فنی:

• برای بیشتر کشورها، فرکانس ۵۰ Hz یا ۶۰ Hz است. در دیتاشیت‌ها سرعت موتور معادل با آن ذکر می‌شود (مثلاً ۱۵۰۰ rpm برای ۵۰ Hz یا ۱۸۰۰ rpm برای ۶۰
• دیتاشیت ممکن است «Rated Speed: 1500 rpm / 50 Hz» یا مشابه آن ذکر کند.
• در سیستم‌های سه‌فاز صنعتی، خروجی معمولاً ۴۰۰/۲۳۰ V در ۵۰ Hz یا ۴۸۰/۲۷۷ V در ۶۰ Hz است.
• مطمئن شوید که گزینۀ انتخابی دارای فرکانس ۵۰ هرتز مناسب با منطقه و بار شما باشد.

ولتاژ و فاز (Voltage & Phase)

دیتاشیت باید مشخص کند که ژنراتور تک‌فاز یا سه‌فاز است، و ولتاژ نامی خروجی چیست.
نکات فنی:

• مثلاً برای سه‌فاز معمولاً ۳۸۰/۲۲۰ V یا ۴۰۰/۲۳۰ V ذکر می‌شود
• فازها (مثلاً سه‌فاز چهار-سیم) نیز مهم‌اند چون برای مصارف صنعتی بیشتر به سه‌فاز نیاز است.
• مطمئن شوید که ولتاژ خروجی ژنراتور با تابلو برق، ماشین‌آلات و سیستم‌های شما سازگار است

صرف سوخت و بازده (Fuel Consumption & Efficiency)

از آنجایی که هزینه سوخت بخش قابل توجهی از هزینه‌های عملیاتی است، این فاکتور بسیار مهم است.
نکات فنی:

• دیتاشیت‌ها میزان مصرف در بار کامل، بار ۷۵٪ یا بار ۵۰٪ و ۲۵% را به لیتر/ساعت ذکر می کنند
• بازده سوختی بالا زمانی حاصل می‌شود که ژنراتور در فرایند بهینه کار کند (مثلاً ۷۰ ٪ بار)
• در انتخاب، با توجه به محل نصب، هزینه سوخت محلی، و ساعات کاری ژنراتور، این فاکتور را جدی بگیرید.

ظرفیت و سیستم خنک‌کاری (Cooling Capacity & System)

سیستم خنک‌کاری یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های عملکرد پایدار دیزل ژنراتور است. وظیفه آن حفظ دمای کاری موتور در محدوده بهینه و جلوگیری از Overheating است که در صورت وقوع، منجر به افت توان، افزایش مصرف سوخت و آسیب به قطعات داخلی می‌شود.

🔹 انواع سیستم‌های خنک‌کاری

۱. Air-Cooled (خنک‌کاری با هوا):
در این روش انتقال حرارت از سطح خارجی موتور به هوا صورت می‌گیرد. این سیستم‌ها ساده‌تر، سبک‌تر و بدون نیاز به رادیاتور یا پمپ آب هستند

۲. Water-Cooled (خنک‌کاری با مایع):
رایج‌ترین نوع در ژنراتورهای صنعتی است. در این سیستم، آب یا مایع خنک‌کننده (Coolant) توسط پمپ در بلوک سیلندر گردش می‌کند و گرما را از طریق رادیاتور به هوا منتقل می‌نماید.

🔹 اجزای اصلی سیستم خنک‌کاری

• Radiator (رادیاتور): مبدل حرارتی اصلی
• Coolant Pump (پمپ خنک‌کننده): برای گردش مایع
• Thermostat (ترموستات): کنترل‌کننده دمای کاری
• Fan (فن): برای تهویه و انتقال حرارت از رادیاتور

🔹 ظرفیت خنک‌کاری (Cooling Capacity)

ظرفیت خنک‌کاری به مقدار حرارتی گفته می‌شود که سیستم قادر است در هر واحد زمان از موتور دفع کند و معمولاً با واحد BTU/h بیان می‌شود.

بررسی مشخصات فنی آلترناتور:

آلترناتور یا ژنراتور الکتریکی، بخشی است که انرژی مکانیکی حاصل از موتور دیزل را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. کیفیت ساخت و طراحی این بخش، تأثیر مستقیمی بر پایداری ولتاژ، راندمان، طول عمر الکتریکی و سلامت بار مصرفی دارد. در ادامه، مهم‌ترین مشخصات فنی آلترناتور و سیستم خنک‌کاری که در دیتاشیت فنی دیزل ژنراتورها باید به آن‌ها توجه شود را به‌صورت تخصصی بررسی می‌کنیم.

انواع سیستم تحریک

سیستم تحریک آلترناتور تعیین می‌کند ولتاژ خروجی چگونه تنظیم و پایدار می‌ماند. در دیتاشیت‌ها معمولاً یکی از این سه نوع ذکر می‌شود, PMG (Permanent Magnet Generator)و Self Excited (Shunt)و AREP (Auxiliary Winding)

در برندهای معتبر مانند Stamford، Leroy Somer معمولاً از سیستم‌های PMG استفاده می‌شود تا کیفیت توان خروجی در بارهای متغیر حفظ شود.

تنظیم‌کننده ولتاژ (AVR)

AVR (Automatic Voltage Regulator) مداری است که با پایش لحظه‌ای خروجی ژنراتور، ولتاژ را در محدوده ±۱% تثبیت می‌کند. AVRهای دیجیتال جدید دارای فیلترهای نویز، حفاظت در برابر نوسانات ولتاژ و قابلیت اتصال به سیستم مانیتورینگ مرکزی هستند.
مدل‌هایی مانند SX460 (Stamford) و DSE AVR452 از جمله نمونه‌های رایج در بازار هستند.

کلاس عایق‌بندی و حفاظت (Insulation & Protection)

• Class of Insulation: تعیین مقاومت حرارتی سیم‌پیچ‌ها بر اساس استاندارد IEC 60034-1
  • کلاس H (180°C) و F (155°C) رایج‌ترین هستند.
• IP Protection: سطح حفاظت مکانیکی در برابر گرد‌وغبار و رطوبت، معمولاً IP23 برای فضای باز و IP44 برای محیط‌های صنعتی.

سایر ویژگی‌های کلیدی فنی آلترناتور

راندمان (Efficiency)- ضریب توان (Power Factor)

اعوجاج هارمونیکی (THD)

تنظیم ولتاژ

جنس هسته

یاتاقان‌ها

مشخصات فنی دیزل ژنراتور:

 ابعاد، وزن، نصب و محیط کاری (Dimensions, Weight, Installation & Ambient Conditions)

این بخش معمولاً کمتر مورد توجه اولیه قرار می‌گیرد اما از دید مهندسی و نصب بسیار مهم است.
نکات فنی:

• دیتاشیت‌ها ممکن است وزن خشک (Dry Weight) و وزن با سوخت و روغن (Wet Weight) را ذکر کنند.
• شرایط نصب: تهویه، خنک‌کاری، ارتفاع، دمای محیط باید مطابق مشخصات موتور باشد — بسیاری از موتورهای صنعتی برای دمای محیط تا ۵۰ °C یا ارتفاع مشخص طراحی شده‌اند
• فضای مورد نیاز برای سرویس، فیلترها، مخزن سوخت، دسترسی به تابلو کنترل و انتقال ژنراتور در نصب باید در نظر گرفته شود.

سطح صدا و پوشش صوتی (Noise Level & Enclosure)

سطح صدای دیزل ژنراتور بر اساس فاصله استاندارد ۷ متر اندازه‌گیری می‌شود. ژنراتورهای باز حدود ۱۰۰ dB(A) و ژنراتورهای صداگیر (Silent) حدود ۷۵ dB(A) نویز تولید می‌کنند.
کانوپی‌های استاندارد باید دارای عایق صوتی فشرده، تهویه کافی و مقاومت در برابر نفوذ آب و گرد‌وغبار (IP 23 تا IP 44) باشند.

برد کنترل و مانیتورینگ (Control & Monitoring System)

برد  کنترل ژنراتور مجهز به نمایشگر دیجیتال جهت کنترل ولتاژ، فرکانس، جریان، دمای آب، فشار روغن و سطح سوخت و سایر موارد است.
کنترلرهای پیشرفته مانند Deep Sea (DSE) و DEIF وComAp امکان موارد زیر را فراهم می‌کنند:

• استارت و استاپ خودکار
• پایش پارامترهای دیزل ژنراتور
• حفاظت الکتریکی و مکانیکی
• اجرای سناریوی سنکرون (Synchronization) برای چند ژنراتور و با برق شهرشبکه

شرایط محیطی و نصب (Ambient & Installation Conditions)

دیزل ژنراتور باید متناسب با شرایط محیطی محل نصب انتخاب شود. پارامترهای مهم عبارت‌اند از:

• دمای محیط کاری
• ارتفاع از سطح دریا
• رطوبت نسبی
• تهویه و جریان هوا

نتیجه گیری:

انتخاب آگاهانه دیزل ژنراتور بر اساس داده‌های فوق، ضمن افزایش راندمان و کاهش هزینه‌های بهره‌برداری، عمر مفید تجهیز را نیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

جهت مشاوره خرید، نحوه نصب و راه اندازی، راهنمایی، گارانتی و مشخصات فنی و استعلام قیمت دیزل ژنراتور با کارشناسان دیزل صنعت تماس بگیرید. (۳۳۳۵۹۸۱۸ – ۰۴۱ )