کاربرد ارتینگ در نیروگاه‌ها و پست‌های توزیع برق
ارتینگ یا سیستم زمین (Earthing System) یکی از مهم‌ترین بخش‌های ایمنی و بهره‌برداری مطمئن در تأسیسات الکتریکی مانند نیروگاه‌ها و پست‌های توزیع برق است. وظیفه اصلی این سیستم، انتقال جریان‌های خطا، صاعقه و جریان‌های ناخواسته به زمین و حفظ ایمنی تجهیزات و پرسنل در برابر خطرات الکتریکی است. در این مقاله به طور کامل به مفهوم ارتینگ، کاربردها، اهمیت و انواع آن در نیروگاه‌ها و پست‌های برق می‌پردازیم.
ارتینگ چیست؟
ارتینگ به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که با اتصال تجهیزات الکتریکی و بخش‌های فلزی بدون برق به زمین، ایمنی سیستم و افراد را در برابر خطرات ناشی از نشت جریان برق تأمین می‌کند. این سیستم باعث می‌شود در صورت وقوع اتصال کوتاه یا جریان نشتی، برق به جای عبور از بدن انسان یا تجهیزات، به زمین منتقل شود.
دلایل اهمیت ارتینگ در نیروگاه‌ها و پست‌های برق
در نیروگاه‌ها و پست‌های توزیع، ولتاژ و توان الکتریکی بالا بوده و هرگونه خطا یا نشتی جریان می‌تواند صدمات مالی و جانی جبران‌ناپذیری ایجاد کند. مهم‌ترین دلایل استفاده از ارتینگ در این تأسیسات عبارتند از:
- محافظت از جان انسان‌ها در برابر شوک الکتریکی
- جلوگیری از آسیب به تجهیزات حساس در زمان بروز خطا
- ایمن‌سازی مسیر عبور جریان صاعقه و حفاظت در برابر تخلیه‌های جوی
- ایجاد مسیر مطمئن برای تخلیه جریان‌های ناخواسته
- کاهش ولتاژهای ناگهانی در سیستم
- افزایش پایداری شبکه برق در زمان بروز اتصال بدنه یا اتصال کوتاه
نوشته های مشابه
کاربردهای ارتینگ در نیروگاه‌ها
در نیروگاه‌های برق، سیستم ارتینگ وظایف و کاربردهای متعددی دارد:
ارتینگ حفاظتی تجهیزات:
تمام بدنه‌ها و اسکلت فلزی دستگاه‌های برقی و ماشین‌آلات در نیروگاه باید به شبکه ارت متصل باشند تا در صورت بروز اتصال بدنه، ایمنی کارکنان حفظ شود.
ارتینگ سیستم‌های کنترلی و مخابراتی:
حساسیت بالا و عملکرد مطمئن سیستم‌های کنترلی در نیروگاه مستلزم داشتن ارت جداگانه و مطمئن است تا نویزهای الکتریکی و جریان‌های نشتی باعث اختلال در عملکرد آن‌ها نشود.
ارتینگ سیستم صاعقه‌گیر:
نیروگاه‌ها با توجه به وسعت و ارتفاع تجهیزات، در معرض خطر صاعقه قرار دارند. صاعقه‌گیرها با اتصال به سیستم ارت، تخلیه الکتریکی ابرها را به زمین هدایت می‌کنند و از آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کنند.
ارتینگ نول ژنراتورها:
برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم حفاظتی، نقطه نول ژنراتورها در نیروگاه به زمین متصل می‌شود تا در زمان بروز خطا، جریان به درستی تخلیه گردد.
ارتینگ باس‌داکت‌ها و سینی‌های کابل:
تمام ساختارهای فلزی انتقال برق باید به سیستم ارت متصل شوند تا در صورت بروز اتصال ناخواسته، مسیر ایمن برای جریان خطا فراهم گردد.
ویژگی سیستم زمین
سه ویژگی مهم یک سیستم زمین یا سیستم ارتینگ عبارت است :
- امپدانس الکتریکی بسیار پائین (Low Electrical Impedance)
- مقاومت مکانیکی بسیار بالا (High Mechanical Resistance)
- مقاومت بالا در برابر خوردگی (High Corrosion Resistance)
کاربردهای ارتینگ در پست‌های توزیع برق
در پست‌های برق که وظیفه انتقال و توزیع انرژی الکتریکی را بر عهده دارند نیز سیستم ارتینگ نقش کلیدی دارد:
ارتینگ بدنه تجهیزات:
ترانسفورماتورها، کلیدهای قدرت، تابلوهای برق و بدنه تجهیزات باید به ارت متصل شوند تا از خطر برق‌گرفتگی و آسیب به دستگاه‌ها جلوگیری شود.
ارتینگ صاعقه‌گیرها:
نصب صاعقه‌گیر در پست‌های برق و اتصال آن به زمین از بروز آسیب‌های ناشی از تخلیه الکتریکی جلوگیری می‌کند.
ارتینگ حفاظتی تابلوها و سیستم کنترل:
اتصال ارت حفاظتی در تابلوهای برق و تجهیزات کنترلی از ایجاد نویز و افزایش ولتاژ ناگهانی جلوگیری کرده و پایداری شبکه را حفظ می‌کند.
ارتینگ حفاظتی شبکه زمین پست:
در پست‌های بزرگ، یک شبکه مشبک ارت (Earth Mesh) در زیر زمین اجرا می‌شود تا در زمان عبور جریان‌های خطا، ولتاژهای تماسی و گام را در سطح ایمن نگه دارد.
انواع سیستم‌های ارتینگ در تأسیسات برق
بسته به نوع کاربرد و سطح ولتاژ، از سیستم‌های ارتینگ مختلفی استفاده می‌شود:
- سیستم ارتینگ مستقل (Separate Earthing)
- سیستم ارتینگ مشترک (Common Earthing)
- سیستم شبکه ارتینگ مش (Earth Mesh System)
- ارتینگ نول (Neutral Earthing)
- ارتینگ حفاظت در برابر صاعقه (Lightning Protection Grounding)
هر یک از این سیستم‌ها بسته به شرایط و استانداردهای موجود در طراحی و بهره‌برداری نیروگاه و پست‌ها به‌کار گرفته می‌شوند.
استانداردهای مهم در طراحی سیستم ارتینگ
برای اجرای صحیح و ایمن سیستم ارتینگ در نیروگاه‌ها و پست‌های توزیع برق، رعایت استانداردهای بین‌المللی الزامی است:
- IEEE Std 80 برای طراحی شبکه زمین پست‌های برق
- IEC 60364 سیستم‌های ارتینگ و حفاظت در تأسیسات الکتریکی
- NFPA 70 کد ملی برق آمریکا
- IEC 62305 حفاظت در برابر صاعقه
نتیجه‌گیری
ارتینگ در نیروگاه‌ها و پست‌های برق نه‌تنها برای ایمنی پرسنل و تجهیزات حیاتی است، بلکه تضمین‌کننده‌ی بهره‌برداری پایدار و بدون وقفه از شبکه برق می‌باشد. طراحی و اجرای اصولی سیستم ارتینگ مطابق استانداردهای معتبر می‌تواند خطرات ناشی از صاعقه، جریان‌های نشتی و اتصال کوتاه را به حداقل برساند و از خسارت‌های مالی و جانی جلوگیری کند.
استفاده از تجهیزات استاندارد و بررسی دوره‌ای سیستم زمین از جمله الزامات مهم در بهره‌برداری ایمن از تأسیسات برقی در کشور است.
جهت مشاوره خرید، نحوه نصب و راه اندازی، راهنمایی، گارانتی و مشخصات فنی و استعلام قیمت فروش دیزل ژنراتور با کارشناسان دیزل صنعت تماس بگیرید. (۳۳۳۵۹۸۱۸ – ۰۴۱ )
